جن در کتب مقدس
یافته های ما در کتب آسمانی فعلا محدود به تورات ، انجیل و قرآن است و با تحقیق بیشتر مطالبی از کتب آسمانی دیگر در اختیار کاربران محترم قرار میدهیم .
جن در قرآن بصورت گسترده تر آمده لذه در ابتدا موارد جن را در کتب مقدس دیگر می آوریم و سپس فرموده قرآن را بیان میکنیم:
در تورات آمده است: به صاحبان اجنه توجه نکنید . به جادوگران نپردازید تا مبادا توسط آنان ناپاک شوید ، خداوند و خدای شما منم.لاویان ۱۹/۳۱
باز هم در تورات آمده : کسی که به صاحبان اجنه و جادوگران توجه می کند تا آنکه از راه زنا از ایشان پیروی کند ، روی عتاب خود را به سوی او گردانیده و اورا از میان قومش بر می دارم .قاموس کتاب مقدس ص ۱۵و ۱۶
در انجیل آمده که جنیان در وجود مردی جن زده رسوخ کرده بودند و حضرت عیسی (علی نبینا و علیه السلام) آنان را از بدن آن مرد بیرون آورده و در بدن چند خوک قرار داد. آنان به حضرت استغاثه کردند اما آن حضرت نپذیرفت .نثر طوبی جلد ۱ صفحه ۱۳۹ و۱۴۰
پس نتیجه میگیریم : دو کتاب مقدس تورات و انجیل که از کتب آسمانی هستند وجود جن را تائید میکنند.
موضوع و کلمه جن در جاهایی از قرآن آمده اما غالبا بین مفسران قرآن تعریف جن را در آیات سوره الرحمان میآورند چون از ماهیت جن بصورت شفاف در سوره الرحمان صحبت شده است .
ما در این قسمت تفسیر جن را بصورت مختصر از اکثر تفاسیر آورده ایم و تفسیر سوره جن را بصورت مفصل در جن در کلام خدا می آوریم:
«و جنّ را از شعلههاى مختلط و متحرك آتش آفريد» (وَ خَلَقَ الْجَانَّ مِنْ مارِجٍ مِنْ نارٍ). باز در اينجا دقيقا براى ما روشن نيست كه آفرينش «جن» از اين آتشهاى رنگارنگ چگونه بوده است؟ همان گونه كه خصوصيات ديگر آن نيز از طريق وحى صادق يعنى قرآن مجيد و وحى آسمانى براى ما ثابت شده است، محدود بودن معلومات ما در برابر مجهولات هرگز به ما اجازه نمىدهد كه اين حقايق را انكار كنيم يا ناديده بگيريم، بعد از آن كه از طريق وحى اثبات گردد، هر چند علم به آن راهى نيابد. تفسیر نمونه
محتمل است از نظر تمثل باشد كه دود و شعله از نظر تجرد آن باشد كه داراى حدت و حرارت و سوزندگى است و گر نه جسمانيت ندارد بلكه نيروى پليديست و تماس معنوى با روان و افكار بشر دارد و مانند شيطان اصيل بعض افراد جن نيز داراى نيرنگ هستند كه با افراد بشر تماس ميگيرند و آنان را بضلالت و گمرهى جلب مىنمايند.
خلاصه محتمل است همه انواع جن مانند شيطان اصيل وسيله آزمايش . تفسیر انوار درخشان
” وَ خَلَقَ الْجَانَّ مِنْ مارِجٍ مِنْ نارٍ” كلمه” مارج” به معناى زبانه خالص و بدون دود از آتش است.و بعضى گفتهاند: به معناى زبانه آميخته با سياهى است.و مراد از” جان” نيز مانند انس نوع جن است، و اگر جن را مخلوق از آتش دانسته به اعتبار اين است كه خلقت جن منتهى به آتش است.و بعضى «۲» گفتهاند: مراد از كلمه” جان” پدر جن است، (همانطور كه گفتند: مراد از انس، پدر انسانها، آدم (ع) است). تفسیر المیزان
الْجَانَّ پدر جنّ را كه به قولى ابليس است آفريد.مِنْ مارِجٍ مارج شعله آتشى است كه دودى ندارد، بعضى گفتهاند: شعله آتش مخلوط با سياهى آتش است. «من» بيانى است و گويى فرموده است از آتش خالصى يا آتش آميخته. تفسیر جوامع الجامع
(وَ خَلَقَ الْجَانَّ) يعنى پدر جان را، حسن گويد: آن ابليس پدر جن بود و آن از شعله آتش آفريده شد، چنانچه آدم عليه السلام آفريده از گل است.
(مِنْ مارِجٍ مِنْ نارٍ) مجاهد گويد: يعنى از آتشهاى مختلف سرخ و سياه و سفيد و بعضى گويند: مارج، خالص و صاف از گل و شعله آتشى كه دودى در آن نيست. ترجمه مجمع البيان في تفسير القرآن
وَ خَلَقَ الْجَانَّ: و بيافريد جان را كه پدر جن است، يعنى ابليس را نزد بعضى خلق فرمود جميع جنيان را، مِنْ مارِجٍ مِنْ نارٍ: از زبانه صافى بىدود از آتش.
گويند مارج آتشى است كه زبانه سرخ و زرد و سبز آن به يكديگر آميخته گردد بعد از بلندى و تيزى آن. در فتوحات مكيه مذكور است كه مارج آتشى است كه ممتزج به هوا و آن را هوائى مشتعل گويند، پس جان مخلوق است از دو عنصر كه آتش و هوا باشد، و آدم آفريده شده از دو عنصر كه آب و خاك است چون آب و خاك بهم ممزوج شوند آن را طين گويند.
چون هوا و آتش بهم ممزوج شوند آن را مارج گويند. و چنانچه تناسل در بشر به القاى آب نطفه است در رحم، تناسل در جن به القاى هواست در رحم انثى، و ميان آفرينش جان و آدم مدت شصت هزار سال بوده . تفسير اثنا عشري
درباره خلقت جن در سوره حجر خوانديم: وَ الْجَانَّ خَلَقْناهُ مِنْ قَبْلُ مِنْ نارِ السَّمُومِ/ ۲۷، معلوم است كه مراد از مارِجٍ مِنْ نارٍ و نارِ السَّمُومِ هر دو يكى است اگر ثابت شود كه جن مانند انس زاد و ولد دارد چنان كه از لفظ ذريه در آيه أَ فَتَتَّخِذُونَهُ وَ ذُرِّيَّتَهُ أَوْلِياءَ … كهف/ ۵۰ به نظر مىآيد، در اينصورت منظور از جان ابو الجن است.در تفسير برهان روايتى در اين رابطه از حضرت صادق عليه السّلام نقل شده است.از حضرت رضا عليه السّلام نقل است كه مرد شامى از على عليه السّلام از ابو الجن پرسيد امام فرمود:«شومان و هو الذى خلق من مارج من نار»
يعنى پدر جن شومان است كه از شعله خالص يا مختلط آفريده شد. تفسیر احسن الحدیث
خَلَقَ الْإِنْسانَ مِنْ صَلْصالٍ كَالْفَخَّارِ وَ خَلَقَ الْجَانَّ مِنْ مارِجٍ مِنْ نارٍ انسان را خدا از گلى خشك و چسبنده مانند گل كوزه گران بدين حسن و زيبائى آفريد و جنيان را از زبانه آتش مختلف زرد و قرمز و سبز كه در آن دودى نبود خلق كرد چه مرج مخلوط شدن چيزيست بچيز ديگر و جان را ابو الجان گويند چنانكه آدم را ابو البشر نامند. ابى بصير از حضرت صادق عليه السّلام سؤال نمود خبر دهيد مرا از خلقت اجنه فرمود جان را خلق كرد از آتش سموم و آن آتشى است كه نه حرارت دارد و نه دود و او را مارج ناميد و جفتش را از همان آتش آفريد و موسوم كرد او را بمارجه با هم همبستر شدند فرزندى از آنها متولد شد بنام جن و از اين فرزند قبايل و طوايف بسيارى بوجود آمد كه يكى از آنها شيطان ملعون است و از براى جان و جن فرزندان پسر و دختر توأمان متولد مىشد تعداد آنها رسيد بعدد سنگريزههاى بيابان. تفسیر جامع
و جنّ را آفريد از شعله آتش صاف و بىدود- يا از آتش مختلط قرمز و سياه و سفيد يعنى از شعله مختلط از آتش (بنابر تفسير روح البيان نقل از باب نهم سفر ثانى فتوحات گويند: مذكور است كه مارج آتش است ممترج بهوا كه آنرا هواى مشتعل گويند پس جان مخلوق است از دو عنصر آتش و هوا و آدم آفريده شده از دو عنصر آب و خاك چون آب و خاك بهم شوند آنرا طين گويند و چون هوا و آتش مختلط گردد آنرا مارج خوانند …) تفسير خسروي
خلق فرمود پدر اجنّه را كه در سوره حجر ذكر شد از شعله جوّاله صافى و بدون دودى از آتش چون اصل مارج بمعناى مضطرب است و اينجا بصافى از دود تفسير شده . تفسير روان جاوید
آفرينش جنّ: آنهم مادّه و مبدء أوّلى تكوّن و خلقت آن حرارت و نور است كه موجودات مخصوص و لطيفى بوجود آيد كه آنها را جنّ گويند. و أمّا پروردگار شرق و غرب، اشاره است به اين كه اقبال مردم و پيشرفت و يا إدبار و پشت كردن آنها همه تحت نظر خداوند باشد. تفسير روشن
وَ خَلَقَ الْجَانَّ و آفريد جان را كه پدر جن است چنانچه مراد از انسان آدمست كه پدر انس است و در عيون اخبار الرضا در حديث شامى آورده كه از حضرت امير المؤمنين عليه السلم اسم پدر جن را پرسيد حضرت فرمود نام او شومانست و بعد ازين فرمودند كه «و هو الذى خلق من مارج من نار»
و بعضى گفتهاند كه مراد از جان مطلق جن است مِنْ مارِجٍ مِنْ نارٍ از صاف و خالص كه آن آتش است بنا برين من نار بيان من مارج است و بعضى گفتهاند كه مِنْ مارِجٍ مِنْ نارٍ باين معنى است كه از زبانه سرخ و زرد و سبز از آتش كه آن رنگها بيكديگر آميخته باشند و چون خلقت جن و انس از جمله نعمتهاست . تفسير لاهیجی
وان ابو الجن است و ابليس عنيد |
از زبانه آتش او را آفريد |
گفته محيى الدين كه مارج آتش است |
بر هوا ممزوج و اين شرح خوشست |
از دو عنصر كاتش و باد است او |
آفريده گشت جن بى گفتگو |